Zələzələrin təsnifatı Zəlzələlərin

Zələzələrin təsnifatı

Zəlzələlərin intensivliyinə görə təsnifatı

Hələ zəlzələlərin alət (instrumental) üsulu ilə müşahidəsi olmayan dövrlərdə müxtəlif zəlzələləri bir-biri ilə intensivliklərinə görə müqaisə etmək üçün onların yer səthindəki təzahürlərini (dağıntıları, zədələri və s.) əsas götürürdülər.
Əslində bu müqaisədə insan hissiyatına əsaslanan çox böyük subyektivlik və qeyri-müəyyənlik var idi. Məsələn, insanlar onların evlərini ciddi zədələyən zəlzələni, yüngül hiss olunan zəlzələdən güclü hesab edirdilər. Halbuki, daha güclü zəlzələ sadəcə uzaq olduğuna görə zəif hiss edilə bilərdi.
Bütün bunlara baxmayaraq hələ XIX əsrin ortalarından başlayaraq zəlzələləri insan hissiyatına, fiziki obyektlərə vurduğu ziyana, ətraf geoloji mühütə vizual təsirinə görə təsnifləşdirməyə cəhdlər edilirdi. Həmin əsrin sonlarında İsveçrədə və İtaliyada tərtib olunmuş Rossi-Forel (RF) zəlzələ intensivliyi şkalası geniş yayılmışdı. Bu cədvəldə seysmik titrəyişlər intensivliklərinə görə on dərəcəyə bölünürlər.
1902-ci ildə İtaliyada Cüzeppi Merkalı tərəfindən yeni, 12 ballı intensivlik şkalası tərtib edildi.
1931-ci ildə amerikalı alimlər Q.Vud və F.Nyumen, 1956-cı ildə isə Ç.Rixter həmin şkalada müəyyən dəyişikliklər etmişlər və hazırda bu şkala «Modifikasiya olunmuş Merkallı şkalası (MMİ)» adlanır.
1964-cü ildən Şərqi Avropada, o cümlədən Azərbaycanın da daxil olduğu keçmiş SSRİ-də rəsmi olaraq 12 ballıq MSK-64 şkalası qəbul edildi. Şkalanın adı onu tərtib edən seysmoloqların soyadlarının baş hərflərindən ibarətdir: S.V.Medvedyev (SSRİ), V.Şponxoyer (ADR) və V.Karnik (Çexoslavakiya). Bir-birindən az fərqlənən MMİ və MSK-64 şkalalarından əlavə 12 ballı Avropa makroseysmik şkalası (EMS, 1998), həmçinin Yaponiyada 1951-ci ildən tətbiq edilən Yaponiya meteoroloji agentliyinin (JMA) 7 ballı şkalası mövcuddur.
Aşağıda MSK-64 seysmik intensivlik şkalası ətraflı şəkildə verilir.
I bal. Zəlzələ hiss olunmur.
II bal. Çətinliklə hiss olunur. Titrəyişlər yalnız evdə, xüsusilə də yuxarı mərtəbələrdə sakit halda olan insanlar tərəfindən hiss olunur.
III bal. Zəif titrəyişlər. Zəlzələ evdə sakit halda olan az adamlar və çöldə tək-tək adamlar tərəfindən hiss olunur. Minik avtomobili keçərkən əmələ gələn titrəyişlərə oxşardır. Diqqətli insanlar yüngül əşyaların zəif, yuxarı mərtəbələrdə isə bərk yellənməsini müşahidə edirlər.
IV bal. Aydın-aşkar titrəyiş. Zəlzələ bina daxilindəki adamların çoxunun, çöldəkilərin isə bəzilərinin tərəfindən hiss olunur. Yatanların bəzisi ayılır, lakin qorxmurlar. Ağır yüklü maşının əmələ gətirdiyi titrəyişlərə oxşardır. Pəncərə və qapıların cingiltisi, döşəmə və divarların cırıltısı eşidilir. Mebelin titrəyişi, asılan əşyaların yüngül yellənməsi, açıq qablardakı mayelərin dalğalanması müşahidə olunur. Dayanmış avtomobillərdə təkan hiss edilir.
V bal. Zəlzələ bina daxilindəki bütün insanlar, çöldəkilərin çoxu tərəfindən hiss olunur. Yatanların çoxu ayılır. Bəzi adamlar çölə qaçırlar. Heyvanlar narahat olurlar. Bina bütünlüklə titrəyir. Asılı əşyalar güclü yellənirlər. Nadir hallarda rəqqaslı saatlar dayanır. Bəzi dayanıqsız əşyalar aşır və ya sürüşürlər. Qapı və pəncərələr açılır və yenidən çırpılır. Maye dolu açıq qablardan maye dağılır. Evin daxilində düşən ağır əşyanın əmələ gətirdiyi titrəyişlərə oxşardır. Çiy kərpicdən, gildən tikilmiş kənd evlərində yüngül zədələr, suvaqda xırda çatlar əmələ gələ bilər və suvaq qopub düşə bilər. Bəzi hallarda bulaqların debiti dəyişir.
VI bal. Zəlzələ bina daxilindəki və çöldəki çox insanlar tərəfindən hiss olunur, onların çoxu qorxaraq küçəyə qaçır. Bəziləri müvazinətini itirir, ev heyvanları yuvalarından qaçırlar. Şüşə qabların sınması, kitabların düşməsi, ağır mebellərin hərəkəti müşahidə edilə bilir.
İribloklu və panel tipli, adi kərpic binaların bəzilərində və çiy kərpicdən, gildən tikilmiş evlərin çoxunda yüngül zədələr, xırda çatlar əmələ gəlir. Çiy kərpicdən, gildən tikilmiş kənd evlərində bəzən orta dərəcəli zədələr, divarlardakı suvaqlarda çatlar əmələ gəlir, suvaq böyük hissələrlə qopur və s.
VII bal. Binalar zədələnir. İnsanların böyük əksəriyyəti qorxu içində küçəyə qaçırlar. Onların çoxu ayaq üstdə çətinliklə dururlar. Sürücülər avtomobilin hərəkəti zamanı zəlzələni hiss edirlər.
Dəmir-beton karkas binaların çoxunda yüngül zədələr, suvaqlarda xırda çatlar əmələ gəlir, suvağın hissələri qopur, adi kərpic evlərdə, iribloklu və panel binalarda orta zədələnmə, divarlarda kiçik çatlar müşahidə edilir. Çiy kərpicdən tikilmiş kənd evlərində böyük zədələr, divarlarda dərin çatlar qeyd olunur. Belə evlərin bəzilərində evin divarlarının üçması, divarlarda birbaşa çatlar, binanın ayrı-ayrı hissələri arasında birləşmələrin dağılması və s. ola bilər. Bəzi hallarda yol kənarındakı iti yamaclarda sürüşmələr, yollarda çatlar qeyd edilir. Su səthində dalğa əmələ gəlir, lil qalxdığından su bulanır, quyularda suyun səviyyəsi dəyişir, bir sıra hallarda mövcud bulaqlar itir və ya yenisi əmələ gəlir.
VIII bal. Binalar ciddi zədələnir. Qorxu və çaxnaşma yaranır. Avtomobil sürən sürücülər də narahatlıq keçirir. Ağacların budaqlarının sınması, ağır mebellərin sürüşməsi, bəzən isə aşması, asılı lampaların bir hissəsinin zədələnməsi qeyd olunur. Dəmir-beton karkas binalarda orta zədələr, divarlarda xırda çatlar, bəzilərində isə ağır zədələr, divarlarda dərin çatlar əmələ gəlir. İribloklu və panel binalarda ağır zədələr, divarlarda böyük çatlar, bəzilərində divarların uçması, birbaşa çatların əmələ gəlməsi müşahidə edilir. Çiy kərpicdən tikilmiş kənd evlərində divarların uçması, birbaşa çatların əmələ gəlməsi, bəzən isə evlərin tamamilə üçması baş verir. Boru kəmərlərinin qırılması, heykəllərin sürüşməsi, qəbirüstü daşların aşması, daş hasarların dağılması qeyd olunur.
Qruntlarda bir neçə santimetr ölçüdə çat əmələ gəlir, quyuların bəzilərində su itir və ya qurumuş quyulara su dolur.
IX bal. Bütün binaların zədələnməsi, ümumi çaxnaşma, heyvanların qışqırığı və qaçışması müşahidə edilir.
Dəmir-beton karkas binaların dıvarlarında dərin çatlar, bəzilərində divar uçması, birbaşa çatların əmələ gəlməsi və hətta tamamilə dağılması baş verir. Adi kərpic, iribloklu və panel binalarda divarlarda birbaşa çatlar, bəzi divarların uçması, bəzən isə tam dağılması müşahidə olunur.
Abidələr və sütunlar aşır, yeraltı boru kəmərləri qırılır, bəzi hallarda dəmir yolu reysləri əyilir.
Qruntdakı çatların eni 10 sm-ə çatır, sürüşmə halları, su üzərində iri dalğalar qeyd olunur.
X bal. Bütün binalarda dağıntı qeyd olunur.
Dəmir-beton karkas binaların dıvarlarında birbaşa çatlar, uçma, bəzən isə binanın tam dağılması, adi kərpic, iribloklu və panel binalar, həmçinin çiy kərpicdən kənd evlərinin tam dağılması müşahidə olunur.
Qruntda onlarla santimetr, bəzən 1 m-ə qədər enində çatlar, iti yamaclarda sürüşmələr qeyd olunur, sahilyanı bölgələrdə lillə qum kütlələrinin qarışması, çaylardan, göllərdən suyun kənara çıxması, yeni göllərin əmələgəlməsi hallarına rast gəlinir.
XI bal. Fəlakət baş verir. Yaxşı tikilmiş tikililər, körpülər, bəndlər, dəmir yolları ciddi zədələnir, yeraltı boru kəmərləri dağılır, şosse yolları yararsız hala düşür.
Yer səthində enli çatlar, horizontal və vertikal istiqamətlərdə yerdəyişmələr, dağ uçqunları baş verir.
Zəlzələnin intensivliyini təyin etmək üçün xüsusi tədqiqat tələb olunur.
XII bal. Demək olar ki, bütün yerüstü və yeraltı qurğuların zədələnməsi, yer səthinin dəyişməsi, qruntlarda böyük yerdəyişmələrlə müşayət olunan iri çatlar, dağ uçqunları müşahidə olunur, göllər, şəlalələr əmələ gəlir, çaylar istiqamətini dəyişir.
Zəlzələnin intensivliyini təyin etmək üçün xüsusi tədqiqat tələb olunur.

結果 (日本語) 1:

観察期間による楽器（インストゥルメンタル）の地震で地震のzələzələrin強度の分類に従って分類すると、別の地震による互いにintensivliklərinə匹敵するものではなく、地球上のそれらの症状は（残骸、怪我など）。カギを取り出した。
実際には、人間のhissiyatınaの比較に基づいて主観や不確実性の多くがあった。例えば、自分の家の人々、大地震、地震が強く考慮さが感じられた。しかし、それだけで強い地震が弱く感じられたよりもはるかに多い。
このすべてにもかかわらず、人間hissiyatına地震における19世紀の半ばから、自然物による被害は、地質学上の環境の視覚的なインパクトはmuhutətəsnifləsdirməyəが行われた。世紀の終わりには、ロッシ·フォレルは震度が蔓延していた（RF）は、スイスとイタリアで作られていた。地震titrəyislərの分析によると、10度に分けintensivliklərinə。
Cuzeppimerkalıにおけるイタリア1902年、新しい、12ポイントの輝度スケールを開発した。
1931年には、アメリカの科学者やfnyumenは1956 Chで、qvud。リヒターと呼ばれ、いくつかの変更となりましたskalada "merkallı改変スケール（MMI）"のスケールを作りました。
1964年以来、東ヨーロッパと12ポイントのMSK-64スケール含むアゼルバイジャンなど、旧ソ連では、正式に採択された。それを作った地震学者の名前の文字のSkalanın名：P。vmedvedyev（ソ連）、vSponxoyer（ADR）とvkarnik（Cexoslavakiya）。 MFIは互いに少し異なっていると欧州makroseysmik 64skalalarındanの委員会は、12点満点（EMS、1998）と同様に、1951年以来日本の気象庁（JMA）の7点尺度がありますを追加します。 MSK-64震度
詳細に記載されている。
私が指摘している。地震は感じられませんでした。
IIポイント。難しさがあります。唯一の自宅で、静かで、特に人々によって感じられる上層階でtitrəyislər。
IIIの蜂蜜。弱いtitrəyislər。地震自宅で、静かで、ほとんどの人々のうち、人によってのケースでは、1つだけがあります。パッシングからtitrəyislərə同様の車。貧しい人や物を慎重に、かつ上層階は、固体yellənməsiniに観察される。
Ivを指しています。はっきり震える。地震で建物内の多くの人々、それはcoldəkilərinのいくつかによって感じられる。一部yatanlarınのayılırが、恐怖。 titrəyislərəインストール重機によって引き起こされたものと類似しています。cingiltisi窓やドア、床や壁のcırıltısıは聞いた。 titrəyisi家具、吊りオブジェクトyellənməsiライト、オープンqablardakıdalgalanması液体中で観察される。車を止め、プッシュがあります。
Vを指しています。地震で建物内のすべての人々が、coldəkilərinは多くの人々によって感じられる。多くのyatanlarınのayılır。何人かの人々の外qacırlar。動物が懸念している。建物全体をtitrəyir。 yellənirlər物事に強く依存する。まれrəqqaslı時間があります。またはsurusurlərは、いくつかの耐久消費財を超えています。ドアや窓が開いて、再cırpılırされています。液体崩壊の液体で満たされたオープンコンテナ。家の中に落ちる重い物体titrəyislərəに類似していることによって引き起こされる。軽いけが、石膏と石膏で造られたレンガ、粘土、村の家は、小さな亀裂がqopubできるかもしれません。いくつかのケースでは、温泉の流量を変化させる。
Viの蜂蜜。内側と外側の建物の地震は、多くの人々が感じている彼らの多くは、通りに実行することを恐れています。一部muvazinətiniはペットqacırlarの巣を失った。割れたガラス板は、本が落ち、重い家具の移動を観察することができます。
大ブロックとパネルの種類、建物の通常のレンガとレンガの一部、粘土、光損傷の建てた家の多くは、小さな亀裂が形成される。村で泥レンガの家は粘土で作られた、時々適度な負傷者は、骨折が大部分を解体、suvaqlarda壁、プラスターなどが形成されている。
Viiがポイント。損傷した建物。恐怖の街の人々の大半をQacırlar。それらのほとんどは、かろうじてトップ立ち上がる。車のドライバーは、地震時に感じています。
鉄筋コンクリート鉄骨建物、軽傷の多くは、小さな亀裂がsuvagınいつものレンガ造りの家、二次被害の大ブロックとパネル建物の解体、suvaqlardaが形成されており、小さな亀裂が壁に見ることができます。レンガの家の主要な傷害は、壁には深い亀裂が付いています。建物の倒壊や他の化合物の別の部分との間に直接壁のひび割れからの家のいくつかは、イエバエの壁、、。かもしれません。いくつかのケースでは、鋭い斜面の地滑りによる道路の脇、道路に亀裂があります。波は、井戸内の水位を変え、水の水、シルトbulanır不在の表面上に形成されている多くの場合、水が消えて、新しいものが形成される。
VIIIポイント。建物が深刻な被害を受け。恐怖とパニックがあります。ドライバおよびドライバが心配。 budaqlarınınの木は重い家具を滑らせる、そして時には超え、破壊、損傷部分が球根に依存しています。鉄骨鉄筋コンクリート造の建物の平均ダメージ、壁に小さな亀裂が、一部の重傷で、壁に深い亀裂が形成されている。大きなブロックの建物や亀裂の形成に直接飛ぶために重い損傷、壁に大きなひび、いくつかの壁のパネルが観察される。亀裂の形成に直接飛ぶために村の家のレンガの壁、時には家庭完全崩壊で発生します。パイプラインの破壊は、地滑りの彫像、墓石、石垣の打倒は崩壊している。
Qruntlarda亀裂は大きさが数センチメートルから形成されており、よく水で満たされた、いくつかの水が失われた、またはドライウエルです。
Ixのポイント。すべての建物の被害は、一般的パニック、叫び、そしてqacısması動物があります。鉄骨鉄筋コンクリート造の建物の壁で
深い亀裂、壁の一部、フライ、さらには完全な崩壊は、亀裂の形成で起こる。普通のレンガ、大ブロックの建物や壁のパネル直接ひび、いくつかの壁が、飛ぶ、時には完全な崩壊があります。
モニュメントや列、ダウン地下パイプライン、いくつかのケースでは、レールəyilir便を超えています。
Qruntdakı亀裂が10cm、スリップ例幅に達すると、水が最大の波である。
Xを指しています。全ての建物が瓦礫です。鉄骨鉄筋コンクリート造の建物の壁に亀裂が
、飛ぶ、時には建物の完全崩壊、レンガ、大きなブロックやパネルの建物だけでなく、村の家々の完全な破壊は、レンガで作られています。土壌のセンチ
十、時には最大1メートル幅の広いクラックに、犬は、海岸の砂の塊斜面の地滑りであり、新たな例出てくる混合リール領域、河川、湖沼の水は湖əmələgəlməsiで発見されています。
Xiのポイント。災​​害が発生した。建物、橋、ダム、深刻な被害を受け、鉄道、破壊された地下パイプラインをうまく構成され、高速道路は荒廃する。地球の表面の亀裂の
幅、水平方向と垂直方向、変位、山の落石が発生します。特別研究は、地震
の強度を決定するために必要です。
XIIポイント。ほとんどすべての表面と地下施設の損傷、地球の表面の変化は、山の落石で同行yerdəyismələrləqruntlarda大きな亀裂が観察された、湖、滝は、川の変化の方向を形成する。特別研究は、地震
の強度を決定するために必要です。